Perakende Sektöründe, Dünyada Uygulanan Teknoloji Yatırımlar

yatırım getirileri,hedef kitleler,perakende sektörü,alışverişçi eğilimleri,ısı haritaları,potansiyelmüşteri davranışları nasıldır,

Perakende sektöründeki teknolojilerin, Yatırım Getirisi (ROI) üzerindeki etkileri şunlardır

 Perakende sektöründe, Dünyada uygulanan teknoloji yatırımları nelerdir?  

REM People Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Ayhan Sertel, perakende sektöründe teknolojilerin, Yatırım Getirisi (ROI) üzerindeki etkilerini değerlendirerek şunları söyledi:

 “Son yıllardaki teknolojik gelişmeler neticesinde, perakende sektöründeki değişim hız kazandı. Perakende sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin birçoğu, bu hızlı değişimi yakından takip etmektedir. Şirketler rekabet avantajlarını kaybetmemek ve güncelliklerini korumak için alışveriş davranışlarını ve hedef kitle beklentilerini anlamaya önem vermektedir. Değişen teknolojik trendleri yakından takip eden şirketler, farklılaştırılmış deneyimleri müşterilerine sunarak, satışlarını geliştirmeyi ve dolayısıyla karlılıklarını arttırmayı hedeflemektedir. Diğer bir taraftan da, şirketlerin belirli aralıklarla stratejilerini belirlemek ve yıllık iş planlarını hazırlamak için güncel bilgi toplamaya ihtiyacı vardır. Alışverişçi eğilimlerini ve alışveriş yöntemlerini ölçümleyerek, müşterileri deneyimlerini inceleyerek, mağaza içi performanslarını analiz etmeye ve perakendeye etki eden global ve lokal trendleri değerlendirmeye önem verilmektedir. Bu yüzden şirketler, etki ettiği pazarlar hakkında sürdürebilir şekilde bilgi toplamak için değişen teknolojik trendleri takip etmekte ve teknolojik yatırımlar yapmaktadır.

Kısaca, şirketler müşterilerine farklılaşabilecekleri deneyimleri sunabilmek, sahadan Big Data’yı (Büyük Veri) oluşturabilecekleri bilgiyi sürdürebilir şekilde toplayabilmek ve yönetimsel süreçleri daha sistematik şekilde idare etmek için teknolojik gelişmeleri yakından izlemektedir. Perakende sektöründeki teknolojik gelişmeleri; müşteri deneyimini arttıran teknolojiler, araştırma teknolojileri ve süreç geliştirme teknolojileri olarak üç başlığa ayrılabiliriz. Dünyadaki perakende şirketlerinin, son 3 yıl içinde yoğun şekilde kullandığı perakende teknolojileri hakkında genel olarak şunlar söylenebilir.

Isı Haritaları (Heat Maps)

Isı haritaları, mağaza içindeki müşterilerin hareketlerini kameralar yardımı ile gerçek zamanlı takip ederek, alışverişçilerin ilgi alanlarının ve davranışlarının ölçümlenmesini sağlamaktadır. Bu teknoloji sayesinde bir mağazanın saat bazlı müşteri profili çıkartılabilir, mağazadaki en değerli alanlar tespit edebilir, ilgi çeken tanzim ve teşhir uygulamaları (teşhir, stant ve soğutucu) belirlenebilir ve zaman harcanan ürünler analiz edilebilmektedir.

 Buna göre, mağazada hangi saatte ve günlerde, hangi müşteri grubuyla iletişim kurulması gerektiği, mağaza içi ürünlerin satış hızına ve karlılıklarına göre nerelerde sergilemesi uygun olur ve personelin hangi alanlarda daha etkin kullanılabileceği belirlenebilmektedir. Bu teknoloji sayesinde, alışverişçiyi

alım kararına götüren davranışlar ile ilgili de oldukça ilginç sonuçlar çıkabilmektedir. Örneğin Decibel Insight tarafından yapılan ısı haritası analizine göre; mağazaya giriş yapan müşterilerin %98’nin ilk olarak sağ tarafa baktığı ve bu müşterilerin büyük kısmının da alışverişe sağ taraftan başladığı tespit edilmiştir.

 Bu bilginin sonucunda; hızlı tüketilmesi gereken veya dönüş hızı daha yavaş olan ürünler, mağazanın girişinde sağ tarafta konumlandırılabilir. Kısaca, ısı haritası mağaza verimliğini arttırmayı ve ürünlerin doğru alanlarda konumlandırılmasını sağlayan bir araştırma teknolojisidir.

Beacon (Beacon)

Beacon sistemi, düşük enerjili Bluetooth aracılığıyla, mobil cihazlara lokasyon bazlı mesajlar göndererek, potansiyel müşterileri mağazaya çekerek, müşteriye dönüştürmeyi sağlayan ve sonuçlarının ölçümlenebildiği bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde, potansiyel müşterilerin davranışlarıyla ilgili bilgi toplanabilmekte, mağazaya veya ürüne ait bilgiler ve kampanyalar sunulabilmekte ve hatta kişiye özel alışveriş deneyimi yaşatılabilmektedir.

 The Future of Retail adlı araştırmaya göre, alışverişçiler; artık kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimi talep etmektedirler. Yani alışveriş, artık ihtiyaçtan kaynaklı zorunlu bir aktivite değil, alışverişçileri eğlendirecek, şaşırtacak ve mutlu edecek bir deneyimdir. Yapılan araştırmalar, Beacon’ın kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimini geliştirmede ve aynı zamanda alışverişçilerin davranışları hakkında bilgi toplamada ne kadar önemli bir teknoloji olduğunu göstermektedir. Bu yüzden Beacon teknolojisine, müşteri deneyimini arttıran perakende araştırması teknolojisi denilmektedir. 

sonuçlar çıkabilmektedir. Örneğin Decibel Insight tarafından yapılan ısı haritası analizine göre; mağazaya giriş yapan müşterilerin %98’nin ilk olarak sağ tarafa baktığı ve bu müşterilerin büyük kısmının da alışverişe sağ taraftan başladığı tespit edilmiştir.

 Bu bilginin sonucunda; hızlı tüketilmesi gereken veya dönüş hızı daha yavaş olan ürünler, mağazanın girişinde sağ tarafta konumlandırılabilir. Kısaca, ısı haritası mağaza verimliğini arttırmayı ve ürünlerin doğru alanlarda konumlandırılmasını sağlayan bir araştırma teknolojisidir.

Beacon (Beacon)

Beacon sistemi, düşük enerjili Bluetooth aracılığıyla, mobil cihazlara lokasyon bazlı mesajlar göndererek, potansiyel müşterileri mağazaya çekerek, müşteriye dönüştürmeyi sağlayan ve sonuçlarının ölçümlenebildiği bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde, potansiyel müşterilerin davranışlarıyla ilgili bilgi toplanabilmekte, mağazaya veya ürüne ait bilgiler ve kampanyalar sunulabilmekte ve hatta kişiye özel alışveriş deneyimi yaşatılabilmektedir.

 The Future of Retail adlı araştırmaya göre, alışverişçiler; artık kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimi talep etmektedirler. Yani alışveriş, artık ihtiyaçtan kaynaklı zorunlu bir aktivite değil, alışverişçileri eğlendirecek, şaşırtacak ve mutlu edecek bir deneyimdir. Yapılan araştırmalar, Beacon’ın kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimini geliştirmede ve aynı zamanda alışverişçilerin davranışları hakkında bilgi toplamada ne kadar önemli bir teknoloji olduğunu göstermektedir. Bu yüzden Beacon teknolojisine, müşteri deneyimini arttıran perakende araştırması teknolojisi denilmektedir

belirlemede, ticari pazarlama departmanı saha uygulamaları için yaptığı yaptırımın etkinliği- kalıcılığını ölçümlemede; satış departmanı da ekiplerin mağaza içi mükemmellik uygulamalarının başarısını ve satışı gelişimine etkisini değerlendirmede faydalanmaktadır. Fotoğraf kanıtlı raporlamanın yapıldığı ve iki basamaklı bir kontrol sisteminin uygulandığı bu teknolojinin, toplam ölçümleme başarı oranı %99 civarındadır.

Bununla birlikte, benzer bir yöntem olan görüntü tanıma (visual recognition) teknolojisinde de, saha ekipleri tarafından mağazalardaki ürünlerin fotoğrafları mobil cihaz aracılığıyla çekilerek, sunucuya yüklenmektedir. Görüntü tanıma sistemi, eş zamanlı olarak ilgili fotoğraf üzerinden envanterin (raflar/teşhirler/soğutucu) tespiti, ürünlerin tespiti ve markaları tanıma olarak üç ayrı tespit yapmaktadır. Bu tespitler, sistem tarafından işlendikten sonra, anlık olarak rapor sonuçları elde edilmektedir. Yüksek çözünürlükte ve kaliteli fotoğraflar çekilmesi gereken bu teknolojiyle, sahadan kompleks olmayan, daha basit bilgiler toplanılabilmektedir. Bu teknoloji üzerinde çalışan firmaların başarıları değişse de, görüntü tanıma teknolojisinin toplam ölçümleme başarısı %80 civarında olduğu belirtilmektedir. Sahadan toplanan bilgi doğruluğunun, bu oranda olması yeterli olan sektörlerdeki firmalar tarafından kullanılmaktadır.

 Tüm bu teknolojiler, perakende sektöründeki firmaların mağaza içi mükemmellik kriterlerinin kontrolünü yapabilecekleri en gelişmiş uygulamalardır.

Şirketlerde, ROI’nin önemi

Günümüz iş dünyasında, şirketlerde kişisel inisiyatif kültürü gitgide artmaktadır. Bundan dolayı, şirketin karlılık hedefinin tüm çalışanlar tarafından benimsenmesi önemli hale gelmiştir. Günlük iş akışında çalışanlar arasında önerilen bir aksiyonun onayını, gerçekleştirilen bir aksiyonun ise başarısını takip etmek için ölçülebilir ve kanıtlanabilir metriklerden en önemlisi ROI’dir (Return on Investment). ROI yaptığınız yatırımın, size geri dönüşünü gösteren bir veridir ve yatırım kazancı ile masrafını arasındaki farkın, yatırım masrafına bölünmesiyle bulunmaktadır. Sonucun %100’ün üstünde olması yatırımdan kar edildiğini gösterir.  

Perakende Sektöründeki Teknolojilerin ROI Değerlendirmesi

Şirketlerde her yılın son çeyreğinde bir sonraki yıl için genel stratejiler belirlenmektedir ve iş planları hazırlamaktadır. Bunun için yöneticiler, ihtiyaç duyulan bilgileri; yıl içerisinde alışverişçi eğilimlerini ve alışveriş yöntemlerini ölçümleyerek, müşterileri deneyimlerini inceleyerek ve eş zamanlı mağaza içi performanslarını analiz ederek toplamaları gerekmektedir. Bu yüzden şirketler, etki ettiği pazarlar hakkında sürdürebilir şekilde bilgi toplamak için araştırma teknolojilerine yatırım yapmaktadır. Bununla birlikte, satış ile karlılık hedeflerini tutturmak için perakendeye etki eden global ve lokal trendler değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme esnasında; Isı Haritası, Beacon, kanıtlı saha araştırma ve denetleme sistemleri ile görüntü tanıma teknolojileri gibi sahadan detaylı bilgi toplamaya yarayan birçok teknoloji incelenmektedir. Bunlardan kullanılması planlanan teknolojilere, iş planlarında yer verilmektedir. Peki ya sonrası? Şirketlerde bu teknolojilere yatırım yapıldıktan sonra, yatırımın geri dönüşünün (ROI) değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Teknolojileri sistemlerine entegre ettikten sonra, dönemsel olarak kanıtlanabilir metriklerle değerlendirmeler yapmayan birçok firma, boşa yatırımlar yapmaya devam etmekte ve fayda sağlamayan teknolojilerle zaman kaybetmektedir. ROI oranı hesaplandıktan sonra, eğer ROI %100'ün üzerindeyse, bu teknolojik yatırımdan kar edildiği, eğer %100'ün altındaysa yatırıma devam edilip, edilmeme konusunun değerlendirilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.